Książek zatrzęsienie #39, czyli zapowiedzi wydawnicze października 2018

Jesień w pełni, a październik tuż za progiem, spodziewałam się dużo ciekawych propozycji od wydawnictw, jednak ilość książkowych dobroci, w które będzie obfitować najbliższy miesiąc przerosła moje najśmielsze oczekiwania. 

Październik zdecydowanie zdominowała literatura piękna.  Mnóstwo ciekawych nowości, wznowienia, wiem że nie będę w stanie przeczytać tego wszystkiego w ciągu jednego miesiąca, ba nawet dwa to mało, ale wierzę że choć kilka z nich będzie mi towarzyszyć w te coraz dłuższe jesienne wieczory.

Zapraszam na kolejną odsłonę książek zatrzęsienia. 

Przemilczane. Seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej, Joanna Ostrowska

Nazywano je "dziewczynkami", "Juliami", "zakrętami" "panienkami", "kobietami z puffu". Po wojnie po prostu "dziwkami", które kolaborowały z wrogiem.  Kim były przymusowe pracownice seksualne z okresu II wojny światowej? "Jej los pozostaje nieznany", "nie wiadomo" te słowa raz po raz pojawiają się na stronach "Przemilczanych"  Joanny Ostrowskiej, książki w której ona sama podejmuje się karkołomnego zadania. Opowiada o tym  jak w czasie II wojny światowej zmuszano kobiety do prostytucji, jak werbowano pracownice seksualne, jak wyglądała organizacja domów publicznych na terenie Generalnego Gubernatorstwa i w obozach koncentracyjnych. Dotyka tabu, tych fragmentów historii, które zostały "z premedytacją zapomniane, wyparte z heroicznych narracji cierpiących ofiar i ich oprawców, wymazanych z dramatu II wojny światowej, w którym zwyczajnie się nie mieszczą." 

Żeby umarło przede mną. Opowieści matek niepełnosprawnych dzieci, Jacek Hołub

Żyją obok nas, spotykamy je na co dzień, ale nie zauważamy. Współczujemy, ale nie potrafimy zrozumieć, spoglądając na świat przez pryzmat naszego zdrowego życia.  Nie potrafimy zrozumieć ich cierpienia, codziennej walki, samotności. Matki dzieci niepełnosprawnych, matki, które do śmierci  całkowicie poświęcą się dla swoich dzieci. To właśnie im swój reportaż poświęcił Jacek Hołub. "Żeby umarło przede mną. Opowieści matek niepełnosprawnych dzieci" to książka, której celem nie jest wywołanie naszego współczucia. Wysłuchując historie tych matek możemy przyjąć ich perspektywę, spojrzeć na rzeczywistość ich oczami i choć trochę zrozumieć,  a przy okazji zadać sobie ważne pytanie: jak my zachowujemy się w stosunku do osób niepełnosprawnych?

Nietoperze, Lena Kitsopoulou

"Dorastałam w pięknym domu, który był zrobiony z czekolady...", tymi słowami rozpoczyna się jedno z opowiadań Leny Kitsopoulou ze zbioru "Nietoperze". Jednak opowiadania greckiej pisarki  nie są ani przyjemne, ani sielankowe.  Z bliska ten brązowy, piękny dom wygląda zupełnie inaczej,  groźniej, mroczniej. Gdy do niego wchodzimy uderza nas smród, a pod nogi jak lawa wylewa się szambo wszelkiego zła, patologii, pedofilii, przemocy fizycznej i psychicznej. 

W jednym z opowiadań narkomanka oddaje na wychowanie swojego syna Cygance, cały czas próbując śledzić losy chłopca. Wpada w przerażenie, gdy widzi go z papierosem. "To straszne, że ośmioletnie dziecko pali. Że niszczy sobie płuca. Nie do zniesienia dla matki." W innej historii poznajemy matkę, która wciska głowę swojego niepełnosprawnego syna do klozetu, by ten zobaczył drugą stronę świata. "Nie popchnął mnie brak miłości. Miłość mnie popchnęła", tłumaczy swój czyn. Wujek zdejmujące małej dziewczynce sukienkę.

Sezon maczet, Jean Hatzfeld

Francuski reporter i korespondent wojenny Jean Hatzfeld swoją książkę "Nagość życia. Opowieści z rwandyjskich bagien" w której rozmawia z ocalałymi ze zbrodni ludobójstwa Tutsi rozpoczyna od słów: "W roku 1994, od godziny jedenastej  w poniedziałek 11 kwietnia do czternastej w sobotę 14 maja, około pięćdziesięciu tysięcy z pięćdziesięciu dziewięciu tysięcy miejscowych Tutsi zginęło od maczety na wzgórzach powiatu Nyamata w Rwandzie z rąk bojówkarzy interahamwe i sąsiadów Hutu, którzy zabijali codziennie od godziny dziewiątej trzydzieści do godziny szesnastej. Oto punkt wyjścia tej książki".

Zdanie to jest również punktem wyjścia dla drugiej części napisanej przez niego trylogii poświęconej ludobójstwu w Rwandzie, "Sezonu maczet", w którym  Jean Hatzfeld oddaje głos tym, którzy  sięgnęli po maczety, mieszkającym na skraju bagien sprawcom rzezi.

Dobre matki. Prawdziwa historia kobiet, które przeciwstawiły się najpotężniejszej mafii świata, Alex Perry

"Ojciec chrzestny"  a później  serial "Rodzina Soprano" sprawiły, że na groźną mafię spojrzałam zupełnie inaczej. Mario Puzo przestawił Cosa Nostrę, włoską mafię działającą w Ameryce, jako organizację działającą poza prawem, ale kierującej się kodeksem moralnym, w którym najważniejsza była rodzina. Ten sposób prezentacji był na tyle atrakcyjny, że sprzyja przychylnemu spojrzeniu na zimnokrwistych morderców, mało tego pozwalał wręcz sympatyzować z ich losami, cieszyć się razem z nimi, czuć złość, smutek gdy cierpieli albo umierali. 

Ten filmowo-literacki obraz mafii niewiele ma jednak wspólnego z rzeczywistością. Honor, lojalność, rodzina to tylko maska za którą kryje się śmiertelnie niebezpieczna, prawdziwa twarz mafii. Alex Perry w swojej książce "Dobre matki. Prawdziwa historia kobiet, które przeciwstawiły się najpotężniejszej mafii świata" opowiadając losy trzech kobiet  odsłonił kulisy działalności mafii, jej struktur, znaczenia rodziny, szczególnie wtedy gdy ktoś zdecyduje się złamać omertę i wystąpić przeciwko rodzinie.