Czechy

Česká republika Republika Czeska
Flaga Czech Herb Czech
Dewiza: Pravda vítězí (Prawda zwycięża)
Hymn: Kde domov můj (Gdzie dom jest mój)
Konstytucja	Konstytucja Czech
Język urzędowy	czeski
Język używany	czeski, słowacki, polski/śląski
Stolica	Praga
Ustrój polityczny	republika parlamentarna
Typ państwa	demokracja
Głowa państwa	prezydent Václav Klaus
Szef rządu	premier Petr Nečas
Przewodniczący Izby Poselskiej	Miroslava Němcová
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	116. na świecie 78 866 km² 2%
Liczba ludności (2011)  • całkowita   • gęstość zaludnienia  • narodowości	78. na świecie ▲10 542 080 133 osób/km² Czesi: 94,2%
PKB (2011)  • całkowite   • na osobę	220,3 mld $▲ 21 646 $▲
PKB (PPP) (2011)  • całkowite   • na osobę	272,2 mld $▲ 25 900 $▲
Jednostka monetarna	1 korona czeska = 100 halerzy (CZK)
Strefa czasowa	UTC +1 - zima UTC +2 - lato
Kod ISO 3166	CZ
Domena internetowa	.cz
Kod samochodowy	CZ
Kod samolotowy	OK
Kod telefoniczny	+420

Czechy (czes. Česko), Republika Czeska (czes. Česká republika) – państwo śródlądowe w Europie Środkowej. Od północnego wschodu graniczy z Polską, od zachodu i północnego zachodu z Niemcami, od południa z Austrią, a od południowego wschodu ze Słowacją. Stolicą i największym miastem Czech jest Praga. Kraj składa się z trzech historycznych krain – Czech właściwych, Moraw i części Śląska Austriackiego. Na powierzchni 78 866 km² żyje ponad 10,5 mln osób, z czego 94% to Czesi. Obowiązuje czterostopniowy podział administracyjny – na 14 krajów, 204 gminy III stopnia, 384 gminy II stopnia oraz 5661 gmin I stopnia.

W starożytności ziemie czeskie były zamieszkiwane przez celtyckie plemię Bojów, a następnie germańskich Markomanów. W VI wieku n.e. pojawiły się pierwsze plemiona słowiańskie. W IX w. Czechy zostały zjednoczone przez Przemyślidów. W roku 884 pierwszy historyczny władca Czech, książę Borzywoj I, przyjął chrześcijaństwo. W 1019 r. Brzetysław I zjednoczył Czechy i Morawy, a w 1085 r. Wratysław II został koronowany na króla. Wtedy też Czechy weszły w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Po wygaśnięciu dynastii Przemyślidów na pocz. XIV wieku władzę objęli Luksemburgowie. Za czasów Karola IV Czechy, a przede wszystkim Praga, stały się centrum cesarstwa niemieckiego przeżywając swój największy rozkwit. Po XV-wiecznych wystąpieniach husytów i wywołanych tym wojnach religijnych spadło znaczenie Czech, które od 1526 r. znalazły się pod władzą Habsburgów, uzależniając się stopniowo od Niemiec. Zależność ta została przypieczętowana po wojnie trzydziestoletniej przegranej przez protestanckie Czechy. W XIX w. kraj faktycznie stał się integralną częścią Cesarstwa Austriackiego. Odrodzenie świadomości narodowej następowało dopiero po Wiośnie Ludów. W 1918 r. obszar dzisiejszych Czech wszedł w skład nowo utworzonej Republiki Czechosłowackiej istniejącej do 1939 (podział między III Rzeszę, Polskę, Węgry i marionetkową Słowację) i odrodzonej po 1945 r. jako państwo komunistyczne w strefie wpływów ZSRR. W 1989 r. upadł ustrój komunistyczny (aksamitna rewolucja), a w 1993 r. Czechosłowacja została podzielona na dwa państwa – Republikę Czeską i Słowację.

Czechy są wielopartyjną republiką parlamentarną z dwuizbowym parlamentem – Izbą Poselską i Senatem. Głową państwa jest prezydent wybierany przez parlament na pięcioletnią kadencję. Naczelny organ władzy wykonawczej stanowi rząd z czternastoma ministerstwami. Od 1999 r. Czechy są członkiem NATO, a od 2004 r. Unii Europejskiej. Należą także m.in. do Rady Europy, OECD i Grupy Wyszehradzkiej.

Historia

Pierwsze ślady osadnictwa (plemiona celtyckie) pochodzą z epoki brązu. Około roku 400 p.n.e. na terytorium dzisiejszych Czech przybyło z terenów dzisiejszych Niemiec plemię Bojów (od których pochodzi łacińska nazwa kraju Bohemia). Około 100 roku p.n.e. obszar dzisiejszych Czech podbiło plemię Markomanów, które skutecznie przeciwstawiało się wojskom rzymskim. W VI wieku pojawiły się pierwsze plemiona słowiańskie.

W pierwszej połowie X wieku Kotlinę czeską opanowali Morawianie. W 890 roku plemienne państewka czeskie oderwały się od państwa morawskiego. Na przełomie IX i X wieku Czechy zostały zjednoczone przez Przemyślidów, dynastię rządzącą pierwotnie państewkiem plemiennym znajdującym się na terenie wokół Pragi (Praga była stolicą państwa Przemyślidów). Około roku 955 do Czech włączono Morawy. W roku 973 zostało założone biskupstwo praskie. Od XI wieku (okresowo już w X wieku) Czechy były lennem Rzeszy (Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego). Pierwszym królem Czech, dzięki poparciu cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego Henryka IV został Wratysław II w roku 1085. W 1212 roku Przemysł I uzyskał dziedziczny tytuł królewski i uczynił z państwa czeskiego pełnoprawnego członka Rzeszy (dotąd tylko zależny lennik Rzeszy). Podczas panowania Przemysła Ottokara I (żył w latach 1197-1230) miał miejsce napływ niemieckich osadników, rozwój miast, handlu i przemysłu. Dzięki zwiększonym dochodom jego wnuk Przemysł Ottokar II rozszerzył swoje panowanie na obszar od Śląska poprzez Austrię po Słowenię. Doprowadziło to do konfliktu z Habsburgami, a sam Ottokar II zginął w bitwie na Morawskim Polu. Jego syn Wacław II podbił część ziem polskich i koronę Polski, jednakże jego syn Wacław III został zamordowany w drodze do Polski na koronację, w wyniku czego główna linia dynastii wygasła.

Nastąpił okres destabilizacji państwa i konfliktów z Świętym Cesarstwem Rzymskim, zażegnane dopiero małżeństwem córki Wacława II Czeskiego, Elżbiety z Janem Luksemburskim, synem cesarza Henryka VII. Jego syn i następca Karol IV został wybrany na cesarza (1355) i walnie przyczynił się do rozkwitu Pragi, która będąc stolicą cesarstwa, stała się kulturalnym i intelektualnym jego centrum. Rozpoczęto budowę Katedry św. Wita i mostu Karola. W roku 1348 zostało zaprojektowane Nowe Miasto, po dziś dzień pozostające przykładem nowoczesnej urbanistyki. Karol założył również Uniwersytet w Pradze, pierwszy w Europie Środkowej.

Królestwo Czech odgrywało znaczącą rolę w regionie do czasu husyckich wojen religijnych w XV wieku. W okresie od 1526 r. znalazło się w strefie wpływów Habsburgów.

W XVI wieku katoliccy Habsburgowie coraz bardziej naciskali w dziedzinie wiary na wyznających husytyzm Czechów i doprowadzili do buntu Czeskich husytów (byli jednym z kościołów protestanckich) i wybuchu wojny trzydziestoletniej w 1618 roku. Konsekwencją klęski Czechów na Białej Górze w 1620 roku była przymusowa rekatolicyzacja kraju, likwidacja monarchii stanowej i zaprowadzenie sterowanego z Wiednia absolutyzmu. Chociaż Czechy były dalej formalnie niepodległym krajem, to faktycznie stały się częścią Państwa Habsburgów. Pogłębieniu ulegała także germanizacja ziem czeskich - tak pod względem językowym jak i kulturowym. W 1803 roku państwo czeskie przestało formalnie istnieć, stając się częścią Cesarstwa Austriackiego a następnie w 1867 roku Austro-Węgier.

Dopiero działalność kilku językoznawców na przełomie XVIII i XIX wieku doprowadziły do odrodzenia języka czeskiego i powstania czeskiego ruchu narodowego, w którym główną rolę odgrywał Franciszek Palacký. Początkowo niemałą rolę w czeskim odrodzeniu narodowym nieświadomie odegrali Habsburgowie, którzy na uniwersytecie wiedeńskim pod koniec XVIII wieku otworzyli wydział języka czeskiego. Było to związane z niewielką ilością Niemców w państwie Habsburgów i chęcią zwiększenia ilości stale brakujących urzędników w rozrastającym się państwie. Urzędników czeskich wysyłano zwłaszcza na tereny zamieszkane przez Słowian (stąd licznie występujący urzędnicy czescy w Galicji w XIX wieku).

Po upadku monarchii austro-węgierskiej w roku 1918 powstało państwo Czechów i Słowaków - Czechosłowacja, czyli tzw. I republika (Słowacy jednak odgrywali w niej drugorzędną rolę). W 1938 roku na mocy układu monachijskiego Niemcy zaanektowały tereny Kraju Sudetów, a Słowacja zyskała większą autonomię. W tym samym czasie Polska, korzystając z osłabienia Czechosłowacji zaanektowała Zaolzie, natomiast Węgry uzyskały komitaty naddunajskie. Państwo zmieniło nazwę na Czecho-Słowację. Okres między układem monachijskim i marcem 1939 jest nazywany tzw. II republiką (okres, w którym elity rządzące obrały wyraźnie skrajnie prawicowy kurs). W marcu 1939 Czechy znalazły się pod okupacją Trzeciej Rzeszy (Protektorat Czech i Moraw), zaś Słowacja ogłosiła niepodległość (od początku do końca swego istnienia była mocno zależna od Niemiec). Podczas niemieckiej okupacji w Protektoracie Czech i Moraw działał współpracujący z Niemcami czeski rząd, istniała czeska policja, czeskie szkolnictwo oraz bardzo skromne siły zbrojne (pilnujące między innymi przejściowe obozy dla Romów). Natomiast w Londynie podczas wojny powstał czechosłowacki rząd na uchodźstwie i w szeregach wojsk alianckich walczyły jednostki czeskie.

W 1945 roku Czechosłowacja została odnowiona w granicach przed 1938 roku (poza Zakarpaciem, które zostało włączona do Ukraińskiej SRR). Po II wojnie światowej odrodzona Czechosłowacja nie była okupowana przez wojska radzieckie. Podczas wyborów w 1948 roku zwyciężyli komuniści i wprowadzili państwo w strefę wpływów Związku Radzieckiego. W 1968 roku w Czechosłowacji część partii komunistycznej była skłonna podjąć próbę wprowadzenia pewnych zmian ustrojowych, co wywołało przeciwdziałanie konserwatywnej części komunistów czechosłowackich oraz interwencję zbrojną pozostałych krajów komunistycznych Układu Warszawskiego. W latach 1968-1991 na terenie Czechosłowacji stacjonowały wojska radzieckie.

W roku 1989 Czechosłowacja zmieniła ustrój podczas "aksamitnej rewolucji". W roku 1991 wycofane zostały z kraju ostatnie jednostki radzieckie. 1 stycznia 1993 w sposób pokojowy podzielona została na dwa niezależne i suwerenne państwa: Czechy i Słowację. 9 czerwca 1993 Parlament Republiki Czeskiej wydał "Ustawę o bezprawności reżimu komunistycznego i oporze przeciw niemu" potępiającą komunistyczną przeszłość kraju. Mimo to partia komunistyczna nie została zdelegalizowana i nadal legalnie działa osiągając w wyborach wyniki pozwalające na wprowadzenie wielu posłów do parlamentu czeskiego.

Republika Czeska wstąpiła do NATO w 1999 roku, a do Unii Europejskiej została przyjęta w roku 2004.

Ustrój polityczny

Republika Czeska jest demokracją parlamentarną. Organem ustawodawczym jest dwuizbowy parlament. Niższa izba parlamentu - Izba Deputowanych (Poslanecká sněmovna) składa się z 200 parlamentarzystów wybieranych na czteroletnią kadencję. W skład izby wyższej - Senatu (Senát) wchodzi 81 senatorów wybieranych na okres 6 lat. Jedna trzecia senatorów jest wybierana co 2 lata.

Na czele państwa stoi prezydent, który jest wybierany przez parlament na pięcioletnią kadencję. Reprezentuje on państwo na arenie międzynarodowej. Prezydent podpisuje ustawy, powołuje i odwołuje premiera oraz członków rządu, ma prawo rozwiązać Izbę Deputowanych, powołuje sędziów oraz członków Rady Czeskiego Banku Narodowego (Česká národní banka).

Organem wykonawczym jest Rząd (Vláda). Nowo powołany rząd musi przedstawić swój program przed Izbą Deputowanych oraz uzyskać wotum zaufania.

Partie polityczne mające reprezentację w parlamencie krajowym lub Parlamencie Europejskim: Czeska Partia Socjaldemokratyczna (Česká strana sociálně demokratická, ČSSD), Europejscy Demokraci (Evropští demokraté, ED), Komunistyczna Partia Czech i Moraw (Komunistická strana Čech a Moravy, KSČM), Unia Chrześcijańskich Demokratów - Czechosłowacka Partia Ludowa (Křesťanská a demokratická unie - Československá strana lidová, KDU-ČSL), Obywatelska Partia Demokratyczna (Občanská demokratická strana, ODS), Unia kandydatów niezależnych (Sdružení nezávislých kandidátů, SNK), Partia Zielonych (Strana zelených, SZ), Unia Wolności - Unia Demokratyczna (Unie svobody - Demokratická unie, US-DEU), TOP 09.

Podział administracyjny

Praga

liberecki

ustecki

środkowoczeski

hradecki

ołomuniecki

morawsko-śląski

pardubicki

południowomorawski

Wysoczyzna

południowoczeski

pilzneński

karlowarski

zliński

Republika Czeska jest podzielona na 13 krajów oraz miasto wydzielone Praga (która jest traktowana jako 14 kraj). Obecny podział administracyjny obowiązuje od 2000 roku.

Sądy i niektóre urzędy są jednak nadal zorganizowane na podstawie podziału administracyjnego z 1960 na 7 krajów + Praga, podzielonych dalej na powiaty (okres), nazywanych okręgami terytorialnymi.

Herb	Kraj	Stolica	Populacja	Powierzchnia (km²)	Gęst. zal. (/km²)	PKB	PKB/os.
	Praga (miasto wydzielone)		1.170.571	496	2.360	637.704	547.096
	środkowoczeski	Praga	1.144.071	11.015	104	288.888	253.912
	południowoczeski	Czeskie Budziejowice	625.712	10.057	62	150.970	251.106
	pilzneński	Pilzno	549.618	7.561	73	137.911	216.639
	karlowarski	Karlovy Vary	304.588	3.315	92	65.789	216.639
	ustecki	Uście nad Łabą	822.133	5.335	154	188.041	229.146
	liberecki	Liberec	427,563	3,163	135	94.451	229.146
	hradecki	Hradec Králové	547.296	4.758	115	133.767	244.549
	pardubicki	Pardubice	505.285	4.519	112	116.639	230.880
	ołomuniecki	Ołomuniec	635.126	5.159	123	134.376	211.467
	morawsko-śląski	Ostrawa	1.257.554	5.535	227	280.210	222.638
	południowomorawski	Brno	1.123.201	7.067	159	285.855	254.684
	zliński	Zlín	590.706	3.964	149	131.789	222.885
	Wysoczyzna	Igława	517.153	6.926	75	121.318	234.530
	Czechy	Praga	10.220.577	78.868	130	2.767.717	271.161

Gospodarka

Gospodarka Czech jest uważana za jedną z najstabilniejszych spośród wszystkich państw postsocjalistycznych. Od chwili podziału Czechosłowacji, w kraju wdrożono szereg reform gospodarczych i strukturalnych, wprowadzono program naprawy finansów państwa oraz przeprowadzono prywatyzację i restrukturyzację przedsiębiorstw państwowych.

W połowie 1999 roku doszło do recesji w gospodarce, która w następnych latach powoli ustępowała ożywieniu gospodarczemu, związanemu głównie ze wzrostem eksportu do Niemiec i innych krajów Unii Europejskiej. W tym okresie znacząco wzrosła również ilość inwestycji krajowych i zagranicznych. Wprowadzone reformy doprowadziły do rozwoju gospodarki, stabilizacji cen oraz spadku bezrobocia. Podobnie jak pozostałe państwa ubiegające się o członkostwo w Unii Europejskiej, Czechy musiały przystosować swoje prawo do jej zaleceń, co dodatkowo ustabilizowało rozwój gospodarczy.

Z PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca 25 525 USD (2011) Republika Czeska osiąga poziom 2/3 PKB w wiodących krajach UE i może równać się z krajami takimi jak Portugalia, Grecja czy Słowenia.

Działania mające na celu dokończenie prywatyzacji sektora bankowego, telekomunikacyjnego i energetycznego ma przynieść dalsze zwiększenie inwestycji zagranicznych, co przy restrukturyzacji dużych przedsiębiorstw i usprawnieniu sektora bankowego może doprowadzić do dalszego wzrostu gospodarczego.

Głównymi ośrodkami przemysłu są: Praga, Brno, Ostrawa, Pilzno i Młoda Bolesław.

Główne produkty

Przemysłowe

• maszynowe
• elektrotechniczne i elektroniczne
• motoryzacyjne
• zbrojeniowe
• materiały budowlane
• szkło
• przemysł chemiczny (m.in. nawozy sztuczne)
• przemysł odzieżowy
• żywnościowe

Produkcja w rolnictwie i hodowli

• pszenica
• żyto
• buraki cukrowe
• ziemniaki
• chmiel
• jęczmień
• tytoń
• kukurydza
• rzepak
• owoce (np. winogrono)
• warzywa

Przemysł wydobywczy

• węgiel brunatny i kamienny
• rudy żelaza
• gaz ziemny
• ropa naftowa
• rudy metali kolorowych
• rudy uranu
• rudy srebra
• rudy rtęci
• grafit

Turystyka

Turystyka jest bardzo ważną dziedziną czeskiej gospodarki przynoszącą pokaźne dochody, w 2001 roku, całkowity zysk z turystyki wyniósł 118,13 miliardów Koron czeskich, co stanowiło 5,5% PNB i 9,3% ogólnych dochodów z eksportu. Branża turystyczna daje zatrudnienie dla ponad 110 000 osób – czyli ponad 1% wszystkich mieszkańców Czech.

Czechy są krajem atrakcyjnym turystycznie. Corocznie Republika Czeska jest odwiedzana przez 25-30 milionów osób, większość z tej liczby przejeżdża przez kraj tranzytem. Według oficjalnych danych w 2005 roku Republikę Czeską odwiedziło ponad 6,3 mln turystów, w 2006 ponad 6,5 mln, natomiast w 2008 ok. 6,65 mln. Najwięcej przyjezdnych pochodzi z Niemiec, Austrii, Polski, Słowacji, Węgier, Włoch i Francji. Magnesem przyciągającym miliony zagranicznych turystów jest przede wszystkim Praga, miasto pełne zabytków najwyższej światowej klasy. Praga, jako ośrodek turystyki międzynarodowej, zdystansowała już pobliskie metropolie – Budapeszt i Wiedeń. Wśród pozostałych miast najczęściej odwiedzane przez turystów są: Brno, Ołomuniec, Pilzno, Liberec, Czeskie Budziejowice i Ostrawa. Do dziś międzynarodową renomą cieszą się czeskie uzdrowiska – Karlowe Wary (Karlsbad) i Mariańskie Łaźnie (Marienbad). Wielu turystów odpoczywa w czeskich górach - Karkonoszach na granicy z Polską oraz w graniczących z Niemcami Rudawach (m.in. Czeska Szwajcaria) i w Szumawie.

Geografia

Republika Czeska jest państwem w środkowej Europie, bez dostępu do morza. Graniczy od zachodu z Niemcami, od południa z Austrią, od wschodu ze Słowacją i od północy z Polską. Wybiegnięcia terytorium Czech w głąb innych państw sąsiednich (tzw. cyple lub worki, czes. výběžky): cypel aski, cypel szluknowski (też "cypel rumburski" lub worek szluknowski), cypel frydlancki, cypel broumowski, cypel jawornicki (też "cypel jesienicki"), cypel osobłoski i cypel brzecławski (też Trójkąt dyjski lub "cypel lanżhocki").

Ukształtowanie terenu

Praga

Brno

Ostrawa

Pilzno

Ołomuniec

Liberec

Czeskie
Budziejowice

Hradec
Králové

Ústí nad
Labem

Děčín

C Z E C H Y

M O R A W Y

Łaba

Dunaj

Śnieżka

A U S T R I A

S Ł O W A C J A

W Ę G R Y

N I E M C Y

P O L S K A

Śnieżka - najwyższy szczyt Czech

Większość terytorium Republiki Czeskiej zajmują tereny wyżynno-górskie Masywu Czeskiego. Jest on otoczony z trzech stron górami: Sudetami (Śnieżka 1602 m n.p.m.), Rudawami (Klínovec 1244 m n.p.m.), Lasem Czeskim (1042 m n.p.m.), Lasem Bawarskim oraz Szumawą. Środkowa część Masywu Czeskiego jest zapadliskiem z doliną Łaby, zaś na południu znajdują się kotliny Trzebońska i Budziejowicka. Od Karpat Masyw Czeski oddzielony jest na wschodzie morawsko-śląskim pasem obniżeń.

Klimat

W Republice Czeskiej panuje klimat umiarkowany ciepły, ze średnią temperaturą w styczniu -1° do -3 °C, a w lipcu 18-19 °C. Średnia roczna suma opadów to 500–700 mm. Na terenach górskich panuje klimat ostry ze średnią temperaturą roczną ok. 4 °C i opadami rzędu 1200 mm.

Wody

Terytorium Czech należy do zlewisk trzech mórz:

• Północnego - 51 399 km²,
• Czarnego - 22 744 km²,
• Bałtyckiego - 4721 km².

Największe rzeki poszczególnych zlewisk to:

• w zlewisku Morza Północnego:
  • Łaba
    • Wełtawa
      • Lužnice
      • Sázava
      • Otava
      • Berounka
    • Ohrza
• w zlewisku Morza Czarnego:
  • Morawa
    • Beczwa
    • Dyja
• w zlewisku Morza Bałtyckiego:
• Odra
  • Opawa
  • Osobłoga
  • Olza

Na rzekach zlokalizowano wiele zbiorników retencyjnych, np.:

• Orlicki
• Lipieński
• Slapski

Czechy znane są z miejscowości uzdrowiskowych z wodami mineralnymi także z gorącymi źródłami (cieplicami) m.in. Karlowe Wary (73 °C), Mariańskie Łaźnie (29,6 °C).

Ludność Czech (CSU, Praga)
Rok	Ludność	Zmiana %	Rok	Ludność	Zmiana %
1857	7 016 531	-	1930	10 674 386	6,6%
1869	7 617 230	8,6%	1950	8 896 133	-16,7%
1880	8 222 013	7,9%	1961	9 571 531	7,6%
1890	8 665 421	5,4%	1970	9 807 697	2,5%
1900	9 372 214	8,2%	1980	10 291 927	4,9%
1910	10 078 637	7,5%	1991	10 302 215	0,1%
1921	10 009 587	-0,7%	2001	10 230 060	-0,7%
Wykres ukazujący dynamikę zmian ludności Czech od 1993 do 2003 roku (w tysiącach).

Demografia

Skład etniczny ludności Republiki Czeskiej to: Czesi (63,7%) i Morawianie (4,9%), Słowacy (1,4%), Polacy, Niemcy, Ukraińcy, Ślązacy, Węgrzy, Romowie. Podczas ostatniego spisu w 2011 roku aż 26% obywateli nie umiało albo nie chciało podać swojej narodowości.

Przyrost naturalny wynosi +0,41% (szacunkowo w 2009). Średnia długość życia ulega wydłużeniu i wynosi 77 lat.

Większość ludności (68%) deklaruje bezwyznaniowość, przynależność do danej denominacji religijnej deklaruje odpowiednio: katolicyzm (ok. 26,8%), protestantyzm (ok. 4,29%) – głównie husyci, prawosławie (0,34%), islam (0,2%), Świadkowie Jehowy (0,15%), bahaizm (0,03%), judaizm (0,02%) i inne. Deklaracje wyznaniowe Czechów nie pokrywają się jednak z praktykami religijnymi. Wg kościelnych statystyk w nabożeństwach regularnie uczestniczy około 5% obywateli. W pozostałych wyznaniach bywa podobnie.

Jedynym krajem Czech, gdzie ludzie wierzący stanowią większość jest Kraj zliński. Największy odsetek ludności wierzącej mają wśród miast Trzyniec i Uherský Brod.

Ciekawostką jest, że najbardziej religijną grupą narodowościową w Czechach są Polacy – przynależność do kościoła lub związku wyznaniowego zadeklarowało 79,1% czeskich Polaków. 18,1% czeskich Polaków stanowią ewangelicy augsburskiego wyznania.

Miasta Czech

	miasto	liczba mieszkańców (2009)	kraj
1	Praga	1 237 893	miasto wydzielone Praga
2	Brno	404 273	południowomorawski
3	Ostrawa	315 901	morawsko-śląski
4	Pilzno	170 620	pilzneński
5	Liberec	105 071	liberecki
6	Ołomuniec	102 255	ołomuniecki
7	Uście nad Łabą	98 953	ustecki
8	Hradec Králové	96 083	hradecki
9	Czeskie Budziejowice	95 911	południowoczeski
10	Pardubice	90 937	pardbubicki
11	Hawierzów	83 537	morawsko-śląski
12	Zlín	77 145	zliński
13	Kladno	71 226	środkowoczeski
14	Most	69 512	ustecki
15	Karwina	63 783	morawsko-śląski
16	Frydek-Mistek	60 097	morawsko-śląski
17	Opawa	59 897	morawsko-śląski
18	Karlowe Wary	53 816	karlowarski
19	Děčín	52 601	ustecki
20	Cieplice	53 314	ustecki
21	Igława	51 413	Wysoczyzna
22	Chomutov	50 587	ustecki

Kultura

• kino czeskie
• literatura czeska

Bibliografia

1. Stephen Brook, 2003, Przewodnik National Geographic Praga i Czechy, National Geographic, ISBN 83-89019-50-7.

Zobacz też

• Czechy (nazwa)
• Ambasada Czech w Polsce

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Czech (cz.)
• http://www.republikaczeska.pl Oficjalna strona Republiki Czeskiej w Polsce
• Prezydent RCz (cz.)
• Rząd RCz (cz.)
• Portal RCz (cz.)