szczodraki z grzybami

Według źródła dzień Trzech Króli kończy trwający od Wigilii Bożego Narodzenia, okres „świętych wieczorów”, a rozpoczyna zapusty, czyli karnawałowe zabawy. Jeszcze na początku XX wieku uroczyste obchodzenie świąt Bożego Narodzenia nie tylko w obrzędach kościelnych, ale i w życiu do­mowym, trwało do Trzech Króli. Gody nosiły też nazwę „dwunastu pustych dni” i były niezwykle ważne w ludowym kalendarzu; pogo­da panująca każdego dnia wróżyła warunki atmosferyczne na najbliższe dwanaście miesięcy. Wróżba przetrwała do dziś: "Gdy Trzy Króle pogodą obdarzą; nie zasypiaj ranków gospoda­rzu". Ostatnim ze „świętych wieczorów” był wieczór szczodry - wigilia Trzech Króli. Szczodry to tyle co hojny, nazwany tak na pamiątkę hojności Trzech Mędrców, którzy osobiście złożyli Dzieciątku swoje dary. Wieczór ten obowiązkowo należało spędzić na śpiewaniu kolęd i na towarzyskiej zabawie. Wszyscy członkowie rodziny zbierali się przy stole na tradycyjne gorące pierogi z sera albo tak zwane sójki pieczone w piecu chlebowym. Były to bułki - pierogi z drożdżowego ciasta z nadzieniem z marchwi, kapusty lub buraków i kaszy jagla­nej. Na Pomorzu, gdzie pieczono rogale - szczodraki, kolędowanie nazy­wano „chodzeniem po rogalach”, a kolędników szczodrakami. Szczo­draki popularne były zresztą w całej Polsce, a pieczono je z najlepszej mąki, często nadziewano kapustą, serem lub grzybami, nadzieniem cebulowym, a nawet mięsnym. Szczodraki miały swoją wymowę symboliczną; pieczono je takie, jaki był miniony rok. Gdy był urodzajny, lepiono duże rogale z białej mąki, nadziewane serem, farszem mięsnym lub kapustą z grzybami. Jeżeli zaś rok był biedny, szczodraki były malutkie, z mieszanej mą­ki, często z dodatkiem otrąb i bez nadzienia. Ale choćby rok, który upłynął, był najgorszy, to w przeddzień Trzech Króli szczodraki musiały być upieczone. Zapraszam na pyszne drożdżowe szczodraki z grzybami z przepisu Hanny Szymanderskiej z książki "Polskie tradycje świąteczne".

1 1/2 szklanki suszonych grzybów
1 szklanka orzechów
1 cebula
1/2 pęczka natki pietruszki
1 łyżka masła
1 jajko
sól
pieprz 

Grzyby moczyć przez noc w niewielkiej ilości wody, następnego dnia ugotować, odcedzić i drobno posiekać. Posiekaną cebulę zeszklić na maśle, dodać posiekane orzechy i chwilę smażyć, dodać grzyby i jeszcze chwilę smażyć, doprawić do smaku solą oraz pieprzem, na końcu wmieszać do masy jajko oraz posiekaną natkę pietruszki. 

500 g mąki pszennej
3 jajka
50 g masła
1 szklanka mleka
1/2 łyżeczki cukru
1 łyżeczka soli
9 g suszonych drożdży 

W misce rozrobić drożdże i cukier w letnim mleku, odstawić na kilka minut. Do miski przesiać mąkę, dodać dwa jajka i wyrobić ciasto, dodać rozpuszczone masło i wyrobić gładkie i elastyczne ciasto. Ciasto włożyć do miski, przykryć ściereczką i odstawić w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Z wyrośniętego ciasta odkrawać kawałki ciasta, rozpłaszczać na dłoni, nadzie­wać farszem i dokładnie sklejać. Bułeczki układać na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, gdy podrosną, smarować rozkłóconym jajkiem i piec w piekarniku nagrzanym do 180º C przez około 15 minut na złoty kolor.

paszteciki z ciasta youfka z kapustą i grzybami

Chrupiące paszteciki z ciasta youfka z nadzieniem przygotowanym z kiszonej kapusty oraz suszonych mieszanych grzybów. Ciasto youfka to cienkie płaty ciasta doskonałe do przygotowania nie tylko bliskowschodnich dań. Paszteciki z ciasta youfka z kapustą i grzybami doskonale smakują podane do barszczu w sylwestrową noc.

500 g kiszonej kapusty
50 g suszonych grzybów
1 cebula
2 łyżki oleju
sól
pieprz 

Grzyby zalać wodą i odstawić na godzinę, odcedzić, następnie zalać znowu wodą i gotować do miękkości. Kapustę umieścić w garnku, zalać wodą i gotować, aż będzie miękka, następnie odcedzić. Na oleju podsmażyć posiekaną cebulę, dodać posiekane grzyby oraz ugotowaną kiszoną kapustę, całość podsmażyć, doprawić do smaku solą i pieprzem.

12 trójkątów ciasta youfka
masło
sezam 

Trójkąty ciasta delikatnie smarować roztopionym masłem, na brzegu nałożyć farsz i zawijać w pakieciki. Blachę do pieczenia wyłożyć papierem do pieczenia i na niej układać paszteciki posmarowane masłem i posypane sezamem. Paszteciki piec w temperaturze 180° C przez około 30 minut, aż będą złociste i chrupiące. 

pierożki z kurkami, fetą i tymiankiem

Chrupiące pierożki z ciasta filo z nadzieniem kurkowym z dodatkiem czosnku i aromatycznego tymianku, pieczone z serem feta. Pierożki z kurkami, fetą i tymiankiem doskonale smakują gdy się do nich poda zieloną, lekką sałatkę.

9 arkuszy ciasta filo

350 g kurek
60 g masła
1 łyżka oleju
2 ząbki czosnku
50 g sera feta
tymianek 

Grzyby oczyścić, na dużej patelni rozgrzać 2 łyżki masła i olej, dodać posiekane ząbki czosnku i chwilkę smażyć, dodać kurki i dusić przez około 5 minut, co jakiś czas mieszając, dodać posiekany tymianek, odstawić z ognia i przestudzić. Pozostałe masło stopić w garnuszku. Na blacie rozłożyć arkusz ciasta filo, przeciąć go wzdłuż na trzy części i nakładać na siebie każdą z części, po uprzednim posmarowaniu stopionym masłem. Na tak przygotowane ciasto nałożyć po dwie łyżki grzybowego farszu i kawałek sera feta i zawijać w trójkątne pakieciki. Blachę do pieczenia wyłożyć papierem do pieczenia i na niej układać pierożki, posmarowane masłem. Piec w temperaturze 180° C przez około 20 minut, aż będą złociste i chrupiące.

pierożki z ciasta youfka ze szpinakiem i fetą

Pierożki wykonane z cienkich płatów ciasta youfka, które służą do przygotowania bliskowschodnich dań, nadziane szpinakiem i fetą z dodatkiem świeżego koperku i startej gałki muszkatołowej. Pierożki doskonale smakują podane z zieloną sałatką, na ciepło lub zimno. Pyszne i chrupiące pierożki z ciasta youfka ze szpinakiem i fetą. 

300 g ciasto youfka

150 g fety

500 g szpinaku

2 gałązki koperku

150 g masła

pieprz

gałka muszkatołowa

W garnku rozpuścić masło i trzymać w cieple. Szpinak sparzyć gorącą wodą, odcisnąć i drobno posiekać. Fetę pokruszyć i wymieszać ze szpinakiem, dodać posiekany koperek, doprawić do smaku świeżo zmielonym pieprzem i startą gałką muszkatołową. Arkusz ciasta pokroić na paski, szerokości około 6 centymetrów. Paski złożyć razem i dobrze zakryć, by nie obsychały w czasie zwijania. Pojedynczy pasek posmarować ciepłym masłem na dole paska położyć kulkę nadzienia i zwijać pierożki w kształt trójkąta. Blachę do pieczenia wyłożyć papierem do pieczenia i na niej układać pierożki, posmarowane masłem. Piec w temperaturze 180° C przez około 20 minut, aż będą złociste i chrupiące.